Zadatek czy zaliczka – co wybrać przy kupnie mieszkania?

Podpisanie umowy przedwstępnej mieszkania wiąże się zazwyczaj z wpłaceniem zadatku lub zaliczki na rzecz sprzedającego. I choć obydwie formy płatności mogą wydawać się podobne, to posiadają istotne różnice, które należy wziąć pod uwagę przed podpisaniem umowy. Zobacz, czym różni się zadatek od zaliczki i wybierz najbardziej korzystną dla siebie opcję.

Czym jest zadatek?

Zadatek stanowi formę zabezpieczenia obydwu stron transakcji kupna-sprzedaży mieszkania. Określa się nim kwotę pieniężną, którą kupujący wpłaca sprzedającemu przy podpisywaniu umowy przedwstępnej.

Z racji tego, że zadatek podlega zapisom kodeksu cywilnego, gdy jedna ze stron nie wywiąże się ze swoich zobowiązań, druga będzie mogła odstąpić od umowy przedwstępnej i zatrzymać zadatek. Jeśli wpłaciłeś zadatek sprzedającemu, ale do transakcji nie doszło z jego winy, będzie on zobowiązany wypłacić Ci dwukrotność kwoty zadatku. Z kolei jeśli to Ty zdecydujesz się wycofać z transakcji, Twój zadatek przepadnie. 

Czym jest zaliczka?

Zaliczka też stanowi wpłatę dokonywaną przez kupującego na rzecz sprzedającego, ale w odróżnieniu od zadatku nie jest ona uregulowana prawnie i opiera się głównie na przepisach dotyczących wykonania umów wzajemnych. Co istotne, zaliczka w większości przypadków podlega zwrotowi. I działa to w dwie strony. 

Jeśli w ramach zaliczki wpłaciłeś sprzedającemu określoną kwotę, ale postanowiłeś wycofać się z transakcji, sprzedający musi oddać Ci wpłacone pieniądze. Jeśli sprzedający znajdzie innego kupującego, otrzymasz od niego zwrot zaliczki, a on bez konsekwencji będzie mógł wycofać się z transakcji. Do takiej sytuacji może dojść np. wtedy, gdy nowy kupujący będzie gotów kupić nieruchomość za gotówkę lub za wyższą cenę. Te zasady można jednak zmodyfikować, wprowadzając do umowy odpowiednie zapisy.

Przeczytaj: Kupujesz nowe mieszkanie lub dom? Przed tobą ważne decyzje i dylematy

Zadatek a zaliczka – kluczowe różnice i ich konsekwencje

Zaliczka nie niesie ze sobą tak silnych konsekwencji jak zadatek. Czyni ją to mniej rygorystyczną formą zabezpieczenia, ale też mniej pewną. Zadatek działa jako silniejsze zabezpieczenie transakcji, ponieważ jego utrata lub konieczność podwojenia jest znaczącym ryzykiem dla obu stron. Zaliczka jest mniej ryzykowna, ale jednocześnie może być postrzegana jako wyraz mniejszego zaangażowania w transakcję. Dodatkowo zaliczka nie daje kupującemu żadnej gwarancji, że do transakcji dojdzie, a sprzedający nie postanowi sprzedać mieszkania komuś innemu.

Co wybrać przy zakupie mieszkania?

Decyzję o wyborze zadatku lub zaliczki powinieneś podjąć po analizie wielu czynników. Ważne będą takie kwestie jak sytuacja finansowa, zaufanie do sprzedającego, czy warunki rynkowe. Zadatek może być korzystniejszy, gdy kupujący jest pewny swojej decyzji i chce pokazać sprzedającemu swoje zaangażowanie. Zaliczka może być lepszym wyborem, gdy kupujący potrzebuje większej elastyczności lub gdy istnieją pewne niepewności co do finalizacji transakcji.

To może Cię zainteresować: 6 sposobów na zbadanie wiarygodności dewelopera przed kupnem mieszkania

Zadatek lub zaliczka a kredyt hipoteczny

Wybór pomiędzy zadatkiem a zaliczką może mieć również wpływ na proces uzyskania kredytu hipotecznego. Banki traktują zadatek jako wkład własny, dlatego jeśli wnioskujesz o kredyt z wkładem własnym w wysokości 10% i tyle samo wynosi Twój zadatek, to wystarczy jedynie, że wpłacisz zadatek. Nie ma konieczności wpłacania dodatkowych pieniędzy na rzecz wkładu własnego.

Dodatkowo banki często postrzegają tę formę jako dodatkowe zabezpieczenie, co może wpłynąć pozytywnie na decyzję kredytową. Może jednak dojść do takiej sytuacji, że bank z jakiegoś powodu nie przyzna Ci kredytu na zakup mieszkania, co spowoduje, że zadatek przepadnie. Chyba że w umowie ze sprzedającym został zawarty zapis wskazujący, że w przypadku odmowy udzielenia kredytu przez bank, kupujący może go zachować.

Jeśli wybrałeś zaliczkę, to nie ryzykujesz, że po ewntualnej odmowie udzielenia kredytu stracisz wpłacone pieniądze. Ta forma płatności też może stanowić wkład własny, jednak w tym przypadku potrzebne będzie udokumentowanie takiej wpłaty. Warto jednak pamiętać, że zaliczka może być mniej atrakcyjna dla banku niż zadatek.

Sprawdź: Formalności przy kredycie hipotecznym – na co musisz się przygotować?